Ius est ars boni et aequi

Prawo jest sztuką tego, co dobre i sprawiedliwe - Celsus

Czy rozwód może być szybki, łatwy i przyjemny?

młotek sędziowski i plastikowe ludzikiW niektórych sytuacjach, kiedy nastąpił trwały i zupełny rozkład pożycia małżeńskiego, jedynym słusznym rozwiązaniem wydaje się być wystąpienie z pozwem o rozwód. Przypadki są różne – jeden z małżonków zdradza, małżeństwo przestało się ze sobą zgadzać w jakiejkolwiek kwestii, wybucha coraz więcej kłótni, co nie jest korzystne ani dla męża i żony, ani dla dzieci. Aby jednak było możliwe rozpoczęcie zupełnie nowego etapu w życiu i otrzymanie tak zwanej "czystej karty", trzeba dopełnić wielu formalności. Jakich? To postaram się wyjaśnić Państwu w poniższym artykule. Zastanowię się również wspólnie z Państwem nad tym, czy rozwód może być szybki i prosty i odpowiem na pytanie, jakie elementy powinien zawierać wyrok rozwodowy, który oficjalnie kończy wspólne życie małżeńskie. Udzielę także odpowiedzi na najczęstsze pytania dotyczące rozwodu, które zadają mi Klienci.

Czy rozwód może być szybki?

Wzięcie rozwodu wiąże się z dopełnieniem mnóstwa formalności oraz nierzadko wieloma wydającymi ciągnąć się w nieskończoność bataliami na sali sądowej. Bez wątpienia nie zaliczają się one do przyjemnych. W końcu wszystkie informacje dotyczące wspólnego pożycia małżeństwa zostają przedstawione zupełnie obcym osobom. W niektórych przypadkach, kiedy na przykład walka o wspólny majątek czy podział opieki nad dziećmi, jest kwestią sporną, dochodzi nawet to "obrzucania się błotem" czy wyciągania na światło dzienne wszystkich grzeszków męża lub żony. Można jednak tego uniknąć.

Rozwód będzie o wiele szybszy, jeśli zdecydują się Państwo na wystąpienie z pozwem o rozwód bez orzekania o winie. Znacznie skróci to cały proces i pozwoli uniknąć licznych, opisanych powyższej nieprzyjemności, a przy tym zaoszczędzi również konieczności angażowania wielu świadków oraz dostarczania całej masy dowodów, które musiałyby udowodnić winę strony przeciwnej.

Dodatkowo cały proces może także skrócić wcześniejsze wspólne podpisanie porozumienia dotyczącego podziału opieki nad dzieckiem. Tak samo zresztą wygląda kwestia podziału wspólnego majątku.

Odpowiadając na pytanie: czy rozwód może być szybki, powinniśmy stwierdzić, że subiektywnie rzecz ujmując jest to możliwe, jednak wszystko zależy od specyfiki danej sprawy. Nie zawsze małżonkowie będą potrafili dojść ze sobą w powyższych kwestiach do porozumienia – a wówczas proces rozwodowy będzie musiał potrwać dłużej.

Czy rozwód może być łatwy i przyjemny?

Niezależnie od tego, czy małżeństwo trwało zaledwie kilka miesięcy, czy też kilkanaście lat, rozwód nigdy nie jest przyjemnym doświadczeniem – chyba że pragną go obie strony, choć nawet w takim przypadku zakończenie pewnego etapu w życiu nie należy do najprostszych.

Z pewnością jednak przebycie wszystkich procedur rozwodowych będzie o wiele prostsze, jeśli zdecydują się Państwo na pomoc profesjonalnego pełnomocnika, który wyręczy Państwa we wszystkich formalnościach, zadba o ich terminowe dopełnienie i będzie potrafił zawsze zaproponować najbardziej korzystne w konkretnej sytuacji rozwiązanie. Nie ma co ukrywać – sprawy rozwodowe bywają bardzo emocjonalne. W końcu dotyczą osób dotychczas sobie najbliższych. W takich wypadkach zdecydowanie przyda się ktoś posiadający wiedzę i doświadczenie, a przy tym potrafiący spojrzeć na sytuację „chłodnym okiem”.

Jak wziąć rozwód? Rozwód krok po kroku

Jak wspomniałem wyżej, wzięcie rozwodu wiąże się z dopełnieniem szeregu formalności. Zaraz postaram się w nieskomplikowany sposób po kolei je wytłumaczyć.

Pozew rozwodowy – najważniejszy pierwszy krok

Pozew o rozwód to najbardziej istotne pismo w całym procesie rozwodowym. Powinien on zostać napisany we właściwy sposób, z uwzględnieniem wniosków, złożony w odpowiednim Sądzie a także opatrzony istotnymi załącznikami.

Co powinien zawierać pozew o rozwód?

We wstępie pozwu o rozwód należy zaznaczyć do którego Sądu jest on kierowany. Ważną informacją jest, iż pozew rozwodowy zawsze składamy w Sądzie Okręgowym.

Kolejny ważny element to oznaczenie stron. Strona, która występuje z pozwem to powód albo powódka, zaś małżonek albo małżonka staje się pozwanym lub pozwaną. Oprócz wskazania danych osobowych, konieczne jest zamieszczenie w pozwie numerów PESEL oraz adresów.
Występując z pozwem o rozwód, konieczne jest szczegółowe wyrażenie chęci zakończenia małżeństwa. Jak już wspomniałem powyżej, można to zrobić z orzekaniem o winie lub bez orzekania o winie, czyli za porozumieniem stron.
W pozwie muszą się także znaleźć żądania – dotyczące wzięcia rozwodu, wysokości alimentów, podziału majątku a także podziału opieki nad dziećmi po rozwodzie albo władzy rodzicielskiej.
Następną ważną kwestią jest zamieszczenie w pozwie rozwodowym wszystkich faktów uzasadniających chęć wzięcia rozwodu. Niekiedy wyjaśnienie to będzie obszerne i złożone, jednak czasami wystarczy napisanie, iż doszło to zupełnego i trwałego rozpadu pożycia małżeńskiego czy zdrady jednego z małżonków. Ważne będzie także udowodnienie powyższych twierdzeń poprzez wybór właściwych załączników – na przykład pochodzących z zeznań świadków albo nagrań.
Pozew rozwodowy powinien również zawierać informację dotyczącą tego, czy małżonkowie podjęli próbę mediacji albo próbowali w inny sposób rozwiązać powstały spór – na przykład poprzez uczestnictwo w terapii małżeńskiej. Jeśli do tego nie doszło, należy wyjaśnić z jakiego powodu.
Dodatkowo składając pozew można wystąpić o zasądzenie od drugiej strony zwrotu poniesionych kosztów sądowych, czyli kosztów pomocy prawnej oraz opłaty sądowej od orzeczenia rozwodu.

Pozew musi oczywiście zostać odręcznie podpisany. Na końcu z kolei należy wymienić wszystkie dołączone do niego załączniki.

Jakie załączniki są konieczne w pozwie o rozwód?

Pozew o rozwód powinien zawierać poniższe załączniki:

  • oryginał odpisu aktu małżeństwa;
  • dowód na uiszczenie opłaty sądowej od pozwu (chyba że osoba składająca pozew wystąpi z wnioskiem o zwolnienie o kosztów sądowych – w takim przypadku powinno zostać załączone oświadczenie o stanie rodzinnym i majątkowym);
  • dowody na winę drugiej strony – jedynie w przypadku rozwodu z orzekaniem o winie;
  • jeśli w związku małżeńskim są nieletnie dzieci – skrócone odpisy aktów ich urodzenia;
  • jeśli w pozwie znajduje się wniosek o alimenty - zaświadczenie o uzyskiwanych dochodach, deklaracje podatkowe oraz wykaz kosztów utrzymania wraz z rachunkami.

Co bardzo istotne, pozew wraz z załącznikami składa się zawsze w dwóch egzemplarzach.

W jakich kwestiach rozstrzyga Sąd w sprawie rozwodowej?

W wydanym wyroku rozwodowym Sąd może się przychylić lub odrzucić kwestie, o które wnioskowała strona występująca z pozwem o rozwód. Najczęściej zaliczają się do nich:

  • podział opieki nad dziećmi – obligatoryjnie, chyba że małżonkowie złożyli wniosek, iż Sąd nie ma orzekać w tej kwestii;
  • podział wspólnego majątku – jedynie na wniosek składającego pozew, jeżeli nie wydłuży to całego procesu rozwodowego;
  • orzeczenie o winie drugiej strony – jedynie w przypadku rozwodu z orzekaniem o winie;
  • wysokość świadczeń alimentacyjnych, które mają na celu zabezpieczenie dobra dzieci lub drugiego małżonka w związku z pogorszeniem się jego stopy życiowej po rozwodzie oraz niemożnością samodzielnego utrzymania się – obligatoryjnie, chyba że zostało zawarte porozumienie pozasądowe;
  • ustalenie sposobu korzystania ze wspólnego mieszkania albo eksmisja jednego z byłych małżonków – Sąd obligatoryjnie orzeka o sposobie korzystania z mieszkania, chyba że małżonkowie się temu sprzeciwiają lub wystąpili z wnioskiem o dokonanie jego podziału albo przyznanie jednemu z nich.

Omówienie najważniejszych elementów wyroku rozwodowego

Z zasady wyrok rozwodowy jest przechowywany w Sądzie, który orzekł rozwód. Najczęściej Sądy same nie dostarczają tego dokumentu stronom. Zatem najlepszym rozwiązaniem, aby uzyskać odpis wyroku jest złożenie w Sądzie stosownego wniosku oraz uiszczenie za niego opłaty.

W dokumencie, jakim jest wyrok rozwodowy znajdą się wszystkie najważniejsze informacje, które pokrótce przedstawiłem już powyżej. Warto jednak mieć te informacje na piśmie, aby móc zawsze się do nich odnieść – na przykład, jeżeli druga strona nie będzie respektować części kwestii poruszonych w wydanym wyroku.

W wyroku rozwodowym Sąd orzeka czy i który z małżonków jest obarczony winą za rozkład pożycia. Nie odnosi się do tej kwestii, jedynie jeśli zarówno małżonek jak i małżonka, nie wyrażają życzenia, aby kwestia ta została rozpatrzona. Jest zatem tak, jakby żaden z małżonków nie był winny rozkładu pożycia.

Jak już Państwo wiedzą, nie jest to jednak jedyna kwestia, którą można znaleźć w wyroku rozwodowym. Sąd obowiązkowo orzeka także o władzy rodzicielskiej nad wspólnymi małoletnimi dziećmi. W tym przypadku rozwiązania są różne:

  • zawieszenie władzy rodzicielskiej względem obojga lub jednego z rodziców;
  • pozostawienie władzy rodzicielskiej obojgu rodzicom;
  • pozbawienie władzy rodzicielskiej jednego lub obojga rodziców;
  • powierzenie wykonywania władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców oraz jednoczesne ograniczenie władzy rodzicielskiej drugiemu rodzicowi do wykonywania wskazanych praw i obowiązków.

Obowiązkowe jest również rozstrzygnięcie przez Sąd o sposobie wykonywania kontaktów z dzieckiem, jak również o wysokości ponoszenia kosztów wychowania i utrzymania dziecka przez obojga rodziców.

Jeśli jednak zarówno żona jak i mąż są zgodni w kwestii dzieci, mogą sporządzić pisemne porozumienie w zakresie alimentów, władzy nad dziećmi i kontaktów z nimi. Sąd może je uwzględnić, jeśli porozumienie uwzględni dobro dziecka.

Kolejna ważna kwestia to wspólne mieszkanie. Otóż, jeśli w chwili wydania wyroku rozwodowego, strony mieszkają w jednym lokalu, Sąd w wyroku musi rozstrzygnąć o sposobie korzystania z niego. Jeżeli jednak mąż i żona wcześniej dokonali podziału mieszkania i złożą wspólne oświadczenie przed Sądem, nie będzie on musiał orzekać w tej kwestii.

Na wniosek, wydając wyrok rozwodowy, Sąd może także podzielić majątek wspólny małżonków. Jest to możliwe jednak tylko, jeśli nie spowoduje to wydłużenia całego postępowania. Najczęściej oznacza to, iż jeśli strony nie zdecydowały się na przygotowanie planu podziału majątku wspólnego, Sąd nie będzie orzekał w tej kwestii.

Na wniosek jednej ze stron, jeśli to drugi małżonek jest wyłącznie winny rozkładu pożycia, Sąd wydaje również wyrok dotyczący alimentów na rzecz drugiego, "niewinnego" małżonka. Jest to jednak możliwe tylko, jeśli małżonek niewinny rozkładu pożycia na skutek rozwodu popadł w niedostatek lub jeśli znacznie pogorszyła się jego sytuacja materialna. Orzeczony obowiązek alimentacyjny wygasa dopiero, jeśli małżonek otrzymujący alimenty zawrze nowy związek małżeński albo do chwili upłynięcia 5 lat od orzeczenia rozwodu. W wyjątkowych okolicznościach termin ten może jednak zostać wydłużony przez Sąd.

Jak odpowiedzieć na pozew rozwodowy?

Cała sprawa rozwodowa ma swój początek w chwili, w której dojdzie do wniesienia pozwu o rozwód. Powinni jednak zdawać sobie Państwo sprawę z tego (jeżeli to druga strona wystąpiła z pozwem), iż na pozew rozwodowy można udzielić odpowiedzi. Należy dokonać tego w przeciągu 14 dni od chwili otrzymania pozwu. Dobrym rozwiązaniem jest skorzystanie w tym przypadku z pomocy profesjonalisty, który zapewni możliwie najszybsze i najmniej bolesne przejście wszystkich procedur, ale również pomoże w sporządzeniu odpowiednio sformułowanej odpowiedzi na pozew rozwodowy.

Co powinno znaleźć się w odpowiedzi na pozew rozwodowy?

Odpowiedź na pozew rozwodowy również jest pismem formalnym, w związku z czym jego konstrukcja wygląda podobnie do samego pozwu o rozwód. Na początku należy zaznaczyć, do jakiego Sądu jest kierowane. Powinno zostać także opatrzone właściwym tytułem, czyli: "odpowiedź na pozew rozwodowy". Dalsza część powinna być odniesieniem się do wszystkich kwestii, które znalazły się w pozwie rozwodowym, czyli na przykład informacji dotyczących tego:

  • czy wyrażają Państwo zgodę na rozwiązanie małżeństwa poprzez rozwód;
  • czy wnoszą Państwo o rozwód bez orzekania o winie czy z orzeczeniem o winie;
  • (jeśli został złożony o to wniosek) czy alimenty powinny zostać zasądzone od drugiej strony, w jakiej wysokości oraz do którego dnia każdego miesiąca mają być uiszczane;
  • w jaki sposób powinno zostać podzielone wspólne mieszkanie lub dom;
  • jak będzie wyglądała kwestia opieki nad wspólnymi małoletnimi dziećmi.

Jak długo trwa rozwód bez orzekania o winie, a ile z orzekaniem o winie?

Jak długo trwa rozwód? Czy można uzyskać rozwód na pierwszej rozprawie? Bardzo często słyszę tego rodzaju pytania od swoich Klientów. Spieszę odpowiedzieć.

Jeśli zachodzą tak zwane pozytywne przesłanki rozwodowe, a Państwa małżeństwo uległo trwałemu oraz zupełnemu rozkładowi, wskutek czego nastąpił trwały rozkład pożycia, możliwe jest uzyskanie tak zwanego szybkiego rozwodu. Cały proces usprawnia także to, jeżeli decyzja o wzięciu rozwodu została podjęta w obustronnym porozumieniu. Jeżeli wniosek został wystosowany wspólnie, postępowanie dowodowe nie jest obszerne i zostało przeprowadzone rzetelnie, wspólne dzieci są już dorosłe albo/oraz nie ma konieczności orzekania o winie męża czy żony, cały proces nie powinien potrwać długo i być szczególnie męczący.

Nie jest jednak możliwe udzielenie konkretnej odpowiedzi ze wskazaniem daty, w której Sąd na pewno orzeknie o rozwodzie. Prawo rodzinne pełne jest niuansów, zaś Sądy rządzą się własnymi prawami – z pewnością jednak pełnomocnik z dużym doświadczeniem będzie potrafił usprawnić całą "operację".

Czy Sąd może orzec rozwód, jeśli drugi małżonek się na to nie zgadza?

Odpowiedź na powyższe pytanie brzmi: tak. W trakcie orzekania o rozwodzie Sąd potrzebuje udzielenia zgody jedynie w sytuacji, w której o rozwód wystąpił tylko i wyłącznie małżonek, który jest w pełni winny zaistniałego rozkładu wspólnego użycia. Warto jednak zaznaczyć, iż Sąd ma prawo do uznania rozwodu, jeżeli nieudzielenie zgody na rozwód przez jedną ze stron pozostawałoby w sprzeczności z zasadami współżycia społecznego.

Kiedy Sąd może odmówić rozwodu?

W polskim prawie rodzinnym znaleźć można trzy przypadki, w których Sąd nie może udzielić małżonkom rozwodu. Zalicza się do nich wypadki, w których:

  • rozwód pozostawałby w sprzeczności z zasadami współżycia społecznego;
  • o rozwód wystąpi tylko i wyłącznie małżonek w pełni winny rozkładu pożycia (chyba, że druga strona wyrazi na to zgodę);
  • w skutek orzeczenia o rozwodzie ucierpiałyby wspólne małoletnie dzieci stron.

Co to są pozytywne przesłanki rozwodowe?

W sytuacji, w której pomiędzy małżonkami nastąpił trwały i zupełny rozkład pożycia, można mówić o tym, iż zaistniała pozytywna przesłanka do tego, aby wystąpić ze słusznym pozwem o rozwód. Rozkład ten musi mieć jednak charakter zupełny, a jest tak jedynie, jeżeli pomiędzy obojgiem małżonków ustały więzi fizyczne, duchowe i gospodarcze. Co bardzo ważne, jeśli przynajmniej jedna z tych więzi (na przykład fizyczna) w dalszym ciągu istnieje, w takim przypadku nie można mówić o zaistnieniu przesłanki pozytywnej.

O co pyta Sąd w trakcie rozprawy rozwodowej?

Właściwy dla miejsca zamieszkania Sąd Okręgowy, zajmujący się pierwszą sprawą rozwodową, której skutkiem będzie formalne zakończenie związku małżeńskiego, przede wszystkim będzie żądał odpowiedzi na pytanie, czy wszystkie wnioski, które zostały zawarte w pozwie w dalszym ciągu są podtrzymywane. Będzie również próbował ustalić, czy małżonkowie nie widzą żadnych szans na kontynuowanie małżeństwa oraz jego odbudowę. Pozostałe pytania dotyczą wszystkich istotnych założeń pozwu rozwodowego. Odpowiadanie na pytania Sądu dotyczące wspólnego pożycia nie zalicza się do czynności łatwych, zatem warto pamiętać o tym, aby starać się trzymać jedynie faktów oraz wyrażać się w sposób wyważony i spokojny.

Mam nadzieję, iż mój artykuł wyjaśnił Państwu najważniejsze kwestie związane z rozwodem. Jeżeli mają Państwo dodatkowe pytania, zapraszam do kontaktu.